Prostat Hastalıklarının Ultrasonografik Muayenesi

Erkek üreme organlarından bir olan prostatın ultrasonografik olarak muayenesi; köpeklerde kedilerden daha sık olarak yapılmaktadır. Köpeklerdeki tek erkek aksesuar bez olan prostat bezi; seminal plazma bileşenlerinin salgılanmasında önemlidir. Yetişkin köpeklerin pelvik boşluğunda bulunan prostat bez; üretranın ve vas deferens’in içinden geçerek spermin üretraya taşındığı bilobuler yapıda, oval bir bezdir.

Prostat bezi ile ilişkili hastalıklar özellikle 6 yaşından büyük, kastre olmamış erkek köpeklerde yaygın olarak görülmektedir. Bening prostatik hiperplazi (BPH), skuamöz metaplazi, prostatik apse, prostatik kist veya kistler, prostatitis ve neoplaziler en sık karşılaşılan prostat bezi hastalıklardır. Bu hastalıklarda görülen klinik bulgular genellikle; alt üriner sisteme ait belirtiler, gastrointestinal sisteme ait belirtiler ve lokomotor bozukluklardır. İdrar çıkışı olmadan aralıklı preputial kanlı akıntı en sık görülen klinik belirtilerden biridir. Genişlemiş prostat, kolonu sıkıştırarak konstipasyona, tenesmusa veya aralıklı ishale neden olabilmektedir. Prostat hastalıkları klinik belirti göstermeden, asemptomatik olarak da bir seyir gösterebilmektedir.

Prostatik hastalıkların tanısında; fiziksel muayene, kan ve idrar analizi, prostat sıvısının ve spermanın incelenmesi, radyolojik ve ultrasonografik görüntüleme ve ayrıca prostatik belirteçler önemlidir.

Radyografi spesifik prostat hastalıklarının tanısı için sınırlı bir değere sahiptir ancak prostatın büyüklüğünü, şeklini, konturunu ve yerini belirlemek için kullanılabilmektedir. Normal prostatın büyüklüğü, ventrodorsal radyografide pelvik girişin genişliğinin %50’sini geçmemelidir. Kontrast sistogram idrar kesesini tanımlanabilir kılarken, retrograd üretrosistogram prostatik üretranın görüntülenmesini sağlamaktadır. Kontrast radyografi ayrıca kistik bir yapının prostat bezi içinde olup olmadığını veya paraprostatik olup olmadığını belirlemek için kullanılabilmektedir.

Ultrasonografi prostatik hastalıkların değerlendirilmesi için en iyi tanı yöntemlerinden birisidir. Prostat köpeklerde genellikle sırt üstü pozisyonda transabdominal olarak muayene edilmektedir. Rektal muayene tekniği de tanımlanmıştır ancak rutin olarak kullanılmamaktadır. 7,5 veya 10 Mhz’lik bir prob iyi bir detay sağlamaktadır. Prostat kaudal abdomen veya kranial pelvik kanalda yerleşmiştir. İdrar kesesinin kaudalinde, distal kolon desendens ve rektumun ventralinde bulunmaktadır. Muayene transversal ve sagital düzlemde gerçekleştirilmektedir. Kısırlaştırılmamış köpeklerde prostat orta derecede ekojeniteye ve homojeniteye sahiptir. Sagital görüntüde şekli yuvarlaktan elipse kadar değişkenlik göstermektedir. Transversal görüntüde iki prostatik lob simetrik olarak görünmektedir. Kısırlaştırılmış köpeklerde prostat küçük, belli belirsiz, hipoekoik ve homojen bir görünüme sahiptir. Doppler ile prostatın muayenesinde prostat arteri, kapsüler arter, parankimal arter ve trabeküler arteri görüntülenebilmektedir.